‘Plaagdieren? De natuur weet raad.'

07-08-2023

Dat meer natuur op je park gelijk staat aan meer plaagdieren is een fabeltje dat Bo Koning van Stichting Landschapsbeheer Gelderland graag de wereld uit helpt. Een groene inrichting van het vakantiepark zorgt voor een natuurlijke balans, met ruimte voor de biologische vijanden van plaagdieren die een plaag voorkomen.

Bo Koning: “Sommige parken denken: wanneer we het park groener en natuurlijker maken, krijgen we automatisch meer plaagdieren. Het tegenovergestelde is waar: een teveel aan wespen, muizen of muggen betekent dat er iets mist op je park. Bijvoorbeeld voldoende variatie in voedselaanbod of nestgelegenheid voor natuurlijke bestrijders van deze plaagdieren. Juist door voldoende bomen, struiken, kruiden en bloemrijk grasland zorg je voor een ecologisch evenwicht. Als al deze aspecten op de goede manier aanwezig zijn, ontstaat er een ecologische balans die voor dier- en plantsoorten aantrekkelijk is. Zo krijgen plaagdieren geen vrij spel.

Wanneer ik vertel dat een keurig onderhouden park eigenlijk een woestijn is voor dieren, merk ik dat dat indruk maakt. Ik zie gelukkig wel een omslag in het denken over beheer en onderhoud. Het gevoel dat we samen willen zorgdragen voor de dieren en natuur op en rond de Veluwe krijgt de overhand.  Als je alles strak snoeit en maait komt er weinig op af, terwijl de natuur nu juist voor gasten de beleving vormt op- en rond de Veluwe. Wanneer mensen het anders gaan doen merken ze wat het doet voor planten en dieren.

Een mooi voorbeeld vind ik de Rietberg in Epe – een kleinschalig vakantiepark met 20 huisjes - dat door de inrichting aantrekkelijk is voor de natuurlijke vijanden van plaagdieren. Het park ligt tegen het bos aan, heeft geen geasfalteerde wegen, een grote meerjarige bloemenweide, natuurlijke boom- en struikbeplanting en past sinusmaaien toe. Bij de Rietberg maken ze sinds drie jaar gebruik van dit maaibeleid. Het is een makkelijke stap die voor directe natuurwinst zorgt. Je maait twee keer per jaar in een organisch patroon, waarbij een deel van de vegetatie blijft staan. Per keer wordt een ander maaipatroon aangehouden en krijg je verschillende hoogtes en structuren. Zo ontstaan er op kleine schaal microklimaatjes die zorgen voor extra biodiversiteit. Plaagdieren heeft eigenaar Jos Freriks niet op het terrein. Wel uilen, vossen, marters, edelherten en roofvogels als de ransuil.

Veel vakantieparken hebben last van wespen. Ik zeg altijd: als een wespennest niet in de weg zit, laat het lekker zitten en maak het met een lint of andere afzetting aan je gasten kenbaar. Wespen zijn hartstikke nuttig. Een gemiddeld wespennest vangt in één jaar tijd 4000 tot 5000 kilo muggen en vliegen. Zo zie je dat wespen ook weer plagen bestrijden.

Wespen steken niet, behalve als je ze lastigvalt door ze weg te slaan of het nest te verstoren. Het is goed om te weten dat er tientallen soorten wespen zijn waarvan er maar twee soorten op zoetigheid afkomen – de zogenaamde ‘limonadewespen’. In de zomer is weinig zoet in de vorm van nectar in de natuur aanwezig. Je kunt hier perfect op inspelen door in de zomer voldoende nectardragende bloeiers zoals de lindeboom, liguster, kardinaalsmuts, klimop en heide op je park te zetten.

Nog een wespenweetje: wespen onthouden waar ze iets kunnen halen. Je kunt ze ook van het terras afhouden door op een andere vaste plek wat te eten te leggen: wat oud groenafval, fruit of suikerwater in een bakje. En een wespennest kun je weren door een simpel wespen-lampionnetje op te hangen. De wespen denken dat dit territorium al bezet is door een ander nest en zoeken een ander plekje.