'Toekomst geven aan tussenland': een blik op een unieke samenwerking

18-04-2023

Vakantieparken hebben jarenlang letterlijk en figuurlijk uit het zicht van de overheden gelegen. We wisten dat ze er waren, maar hoeveel precies en wat zich allemaal afspeelde op de parken was niet scherp in beeld. Totdat problemen zichtbaar werden en actie van de overheden noodzakelijk werd. Op de Veluwe, en daarna ook elders in het land, was het antwoord in 2013 de start van het programma Vitale Vakantieparken. 

Na tien jaar werken aan maatschappelijke vraagstukken is het goed om ook de samenwerking zelf tegen het licht te houden. In het essay met de intrigerende titel ‘Toekomst geven aan tussenland’ kijkt de Nederlandse School voor het Openbaar Bestuur vanuit verschillende perspectieven naar de samenwerking Vitale Vakantieparken. Op welke manier werkt het programma, hoe wordt de problematiek aangepakt welke strategie wordt daarbij gehanteerd en wie heeft er eigenlijk ‘skin in the game’?

Tijdens een lunchbijeenkomst is dit essay gepresenteerd aan een gezelschap van bestuurders en managers van  o.a. het ministerie van BZK, het Waterschap Vallei en Veluwe, Leisure Land, Regio Stedendriehoek, Provincie Gelderland en de 11 samenwerkende gemeenten. Het compliment van Chris Kuijpers, Directeur-Generaal Volkshuisvesting en Bouwen van BZK, dat het niet vanzelfsprekend is dat een dergelijke samenwerking bijdraagt aan de nationale agendering, een inspirerend voorbeeld is voor anderen, tastbare resultaten oplevert en na 10 jaar ook zelf nog steeds ‘vitaal’ is, namen we natuurlijk graag in ontvangst.

Unieke samenwerking Vitale Vakantieparken
In 2013 hebben Veluwse gemeenten samen met de provincie Gelderland de handen ineengeslagen om gezamenlijk allerlei vraagstukken aan te pakken die speelden op de meer dan 500 vakantieparken in het gebied. Hard nodig, want hoewel het overgrote deel van de parken tot de nationale top behoort en de gasten er graag en veel verblijven, was er ook een groep van (voormalige) vakantieparken waar het niet goed ging.

‘Achterstandswijken in het groen’ hebben we ze wel genoemd om duidelijk te maken dat hier sprake was van een opeenstapeling aan maatschappelijk problemen vergelijkbaar met wat we in de grote steden tegenkomen. Permanente bewoning, soms in combinatie met schrijnende sociale problematiek. Of bijvoorbeeld ondermijnende criminaliteit, problemen op gebied van openbare orde en brandveiligheid, fysieke verloedering en aantasting natuurwaarden.

Duidelijk was dat dit niet meer met een paar gerichte kortlopende projecten kon worden opgelost. En bovendien dat oplossingen niet binnen de kaders van één bestuurslaag te vinden waren. Er moesten veel verschillende beleidsdomeinen betrokken worden en langjarige samenwerking van overheden, eigenaren en ondernemers en gebruikers was noodzakelijk.

#hoedan?
Bij de start in 2013 is bewust gekozen voor een programmatische benadering. De veelheid aan vraagstukken moest immers in onderlinge samenhang bezien en aangepakt worden. Ook is bewust gekozen om de uitvoering op het ‘laagste’ niveau (het park) als focuspunt te nemen. Daar moet immers de verandering plaatsvinden. Het versterken van de uitvoering is dan ook de rode draad van het programma. Dat we daarvoor soms ook in ‘Den Haag’ moesten zijn, dat we abstracte gesprekken over regionale verevening, ketensamenwerking en governance hebben, nemen we voor lief. Maar de centrale vraag was en is ‘hoe dan?’ Wat moet er gebeuren om tot concrete handeling te komen en wat kan het programma daar aan bij dragen? In de afgelopen 10 jaar hebben we veel geleerd van wat er goed is gegaan, maar ook van wat minder goed ging. De NSOB heeft het samenwerkingsverband Vitale Vakantieparken en de vraagstukken waar het programma voor is opgericht indringend bekeken en daarover een zeer lezenswaardig essay geschreven.

Speciale jubileumuitgave
Wij zijn er trots op dat we het essay ‘Toekomst geven aan tussenland’ mogen gebruiken voor een speciale uitgave om het 10-jarig bestaan van het programma te markeren. Auteurs NSOB: Laura Schröer, Martin Schulz en Mark van Twist.

Wilt u de publicatie ontvangen? Neem dan contact met ons op via: secretariaat@vitalevakantieparken.nl.