Nieuwe wet- en regelgeving nodig voor evenwichtige ontwikkeling van Veluwe

25-05-2021 | Nieuws

“Op de Veluwe woedt een strijd om de ruimte” In 2020 bekrachtigde de rijksoverheid de Regio Deal Veluwe. Een van de meest opmerkelijke elementen in deze deal is het plan om “een ondersteunend pakket aan wet- en regelgeving” te ontwikkelen. Daarmee kunnen gewenste en noodzakelijke ontwikkelingen voor natuur, biodiversiteit, recreatie en landschapsbeheer mogelijk worden gemaakt. Dat stelt de coalitie van Veluwse organisaties die de Regio Deal aanvroeg.

In een gezamenlijk project onderzoeken zij welke aanpassingen in wet- en regelgeving het meest zinvol en urgent zijn.  Het Programma Vitale Vakantieparken (VVP) voert het project uit.  

“We voelen de urgentie”, zegt programmamanager Rob van den Hazel. “Het is niet overdreven om te zeggen dat op de Veluwe een strijd om de ruimte woedt. Veel gebieden staan nu al onder druk. En de opgaves waar we voor staan zijn omvangrijk en complex. Denk aan de afstemming tussen natuurwaarden, recreatie en agrarische activiteiten, de consequenties van de stikstofproblematiek. Tel daarbij op de grote behoefte aan woonruimte. De afstemming tussen al die functies vraagt om fundamentele keuzes en waarschijnlijk het op regionale schaal ‘herverkavelen’ van gronden en functies.  Daarbij is een goed gevulde gereedschapskist nodig met wetten, regels en andere instrumenten die daarbij passen.”

Oplossingen
Marieke Fokkert, regisseur Recreatie en Toerisme bij de gemeente Ede, gaat het project leiden. “We overleggen met alle belanghebbenden: provincie, ministeries, gemeenten en ondernemers”, vertelt ze. “Om te beginnen stellen we samen een agenda op en maken we een analyse van de knelpunten. Vandaaruit onderzoeken we welke oplossingen er zijn - en waar de oplossing niet ligt. Zo maken we als partners een pakket waarmee we naar Den Haag kunnen.”  De 11 VVP-gemeenten en andere partners van de Veluweagenda hebben al veel praktijkvoorbeelden verzameld. Daaruit zijn 12 thema’s gedestilleerd waarmee het project van start gaat.

Tijdelijke natuur of maatschappelijk voorkeursrecht
Die praktijkvoorbeelden kunnen ‘tijdelijke natuur’ betreffen. Marieke Fokkert: “Stel dat een recreatieondernemer de natuur op zijn terrein wil verrijken. Hij wil bijvoorbeeld een heideveld aanleggen, omdat zijn gasten dat zo mooi vinden. Wanneer hij later iets aan dat veld wil veranderen omdat zijn bedrijfsvoering dat vraagt, dan mag dat opeens niet meer. Het heideveld is dan natuur die beschermd moet worden. Gevolg: recreatieondernemers zien af van verbeteringen aan de biodiversiteit op hun terrein. Dat is het tegenovergestelde van wat we willen bereiken.”

Een ander voorbeeld gaat over verkoop en transformatie van recreatieterreinen. Gemeenten zouden daarop soms meer grip willen krijgen, bijvoorbeeld wanneer een park verkocht dreigt te worden aan een ongewenste partij. Of op plekken waar andere bestemmingen, zoals natuur, de voorkeur hebben. Rob van den Hazel: “Dat roept de vraag op of het in die situaties mogelijk en zinvol is een ‘Maatschappelijk Voorkeursrecht’ in te voeren.”

Experimenteerruimte
Renze Brouwer is de trekker van de Regio Deal Veluwe bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Hij is direct betrokken bij het nieuwe project rond wet- en regelgeving. “Het wordt balanceren. Op de Veluwe spelen planologische kwesties waarbij heel veel actoren betrokken zijn, elk met zijn eigen visie en belangen. Kunnen we samen met hen creatieve oplossingen verzinnen? Laten we om te beginnen goed in kaart brengen welke ruimte de bestaande regels bieden. Ik ben dan ook heel blij met de voorlopige agenda die nu al op tafel ligt. Deze omvat 12 thema’s waarmee we als gemeenten en andere overheden aan de slag kunnen. Vandaaruit kunnen we wellicht komen tot proeftuinen waarbinnen een bepaalde ‘experimenteerruimte’ wordt geboden.”

Projectleider Marieke Fokkert: “Voor het eerst pakken we het op deze manier aan: vanuit de praktijk onderzoek doen en de resultaten bespreken met de ministeries. Het hoeft niet altijd te gaan om fundamentele wijzigingen in de wet- en regelgeving, soms kan het wellicht ook door bestaande middelen net iets anders in te zetten. De inzet is dat we resultaten halen waarmee we de komende jaren de Veluwse ontwikkeling op een goede manier kunnen ondersteunen.”